U Sarajevu je u ponedjeljak umrla Greta Weinfeld Ferušić u svojoj 97. godini života, potvrđeno je iz Jevrejske zajednice u Bosni i Hercegovini. Izuzetan član naše zajednice koja je inspiracija mnogim mladim kolegicama i kolegama, a koja je preživjela nacistički logor Auschwitz i opsadu Sarajeva. Kao jedna od prvih žena u BiH koje su se bavile arhitekturom, Greta Weinfeld Ferušić doprinijela je izgradnji BiH, ali je svojim radom također otvorila put u ovu profesiju i drugim arhitekticama koje su nastavile tamo gdje je ona stala.
Greta je rođena 1924. godine i odrasla u Novom Sadu. Kada su početkom 1944. godine Nijemci preuzeli vlast u Vojvodini, Greta je u aprilu zajedno sa nekoliko članova porodice deportovana u koncentracioni logor Auschwitz-Birkenau. Odvojena od porodice, u radnom logoru sa mlađim ljudima provodi deset mjeseci i uspijeva dočekati oslobođenje. Ona je jedini preživjeli član iz svoje porodice.
Po povratku upisuje Arhitektonski fakultet u Beogradu i 1950. godine postaje jedna od prvih diplomiranih arhitektica. U Sarajevo se seli 1952. godine i počinje raditi na Arhitektonskom fakultetu, prvo kao asistentica, a onda i kao docentica. Početkom 70-ih bila je prodekanesa, te kasnije postaje dekanesa Arhitektonskog fakulteta. Bila je angažovana na projektovanju mnogih značajnih građevina javnih insititucija i ustanova, među kojima su i škole.
Kroz angažman na projektima Instituta za arhitekturu i urbanizam Univerziteta u Sarajevu radila je na izgradnji državnih objekata, posebno škola i spomen-obilježja. Učestvuje u projektiranju robne kuće u Jajcu, kojoj list “Borba” 1976. godine dodjeljuje republičku i saveznu nagradu za arhitektonsko djelo godine u Jugoslaviji; te muzeja “Bitka za ranjenike na Neretvi” u Jablanici i spomen-obilježja na Makljenu. Godine 1975. odlikovana je Ordenom rada sa zlatnim vijencem, a penzionisala se 1984. godine.
Greta je preživjela i ratnu opsadu Sarajeva, odbila je da bude evakuisana kada su jedinice opkolile Sarajevo. “Otišla je veličanstvena osoba… preživjela je mnogo dobrih i strašnih stvari”, rekao je Haris Pašović, koji je režirao dokumentarac “Greta”. Dokumentarac koji je objavljen 1997. godine, priča o njenom životnom putu, prikazan je na mnogim međunarodnim filmskim festivalima.
Godine 2004. Ferušić je odlikovana Krstom Auschwitza – poljskim odlikovanjem u čast preživjelih iz nacističkih koncentracionih logora.
Arhitektonska zajednica će uvijek čuvati vrijednosti koje je Greta ostavila i sve ono što je zastupala.
RTV Slon/aabh
