Iako se na samom početku pandemije korona virusa, zbog svih mjera koje su bile na snazi očekivao pad ekonomije, te da će se morati raditi na njenom oporavku, građani Tuzle zatečeni su poskupljenjima na mjesečnom nivou. S obzirom na to da je prosječna decembarska plata u 2021. godini iznosila 1.046 KM, a sindikalna potrošačka korpa izmjerena u januaru ove godine 2.357 KM, građani više novca troše na egzistencijalna dobra, a dosta manje na kulturne i sportske aktivnosti.
“Građani BiH posebno oni radnici koji imaju do 700 KM, a takvih je 50 posto i to je medijalna plata, nemaju toliko mogućnosti da rade neke kompenzacije, što znači da se moraju fokusirati na egzistencijalna dobra”, kazao je Admir Čavalić, ekonomski analitičar.
Prema riječima ekonomskog analitičara Admira Čavalića, kriza poskupljenja dosta veći negativni efekat ima na građane siromašnijih zemalja kao što je i Bosna i Hercegovina. Iako je s jedne strane rast cijena osnovnih životnih namirnica, naftnih derivata, ali i duhana i duhanskih proizvoda, te cijena u ugostiteljskim objektima, uticao na porast zahtjeva građana za nenamjenske kredite kojima žele finansirati tekuću potrošnju, s druge strane nije značajno uticao na odricanje “luksuznih navika”.
“Imate neka dobra koja su neelastična, tj koja ne reaguju, u smislu da su poskupili, da je došlo do rasta cijena, građani neće odustati od konzumiranja od tih dobara, a to su dobra koja kreiraju određen ovisnost, tipa kafa, duhan i duhanski prozivodi isl”, dodaje Čavalić.
Kada je u pitanju odricanje od kafe ili cigareta, građani Tuzle imaju podijeljeno mišljenje :
“Mislim da se pušači ne odriču ni cigareta ni kafe samo konzumiraju u manjim količinama”
“Samo se teško odreć hljeb, a cigare i kafe se može odreći”
“Ima neko cigaretu voli popušit nego da jede, toliko su ljuddi opterećeni cigarama, za mene to ništa ne znači”
“Ja se ničeg ne odričem jer sam sa skromnim prohtjevima”
“Najteže se bilo odreći kafe, to se moralo smanjit malo, a i ovako hrane vani da se uzme, moralo se da smanji”
“Što se tiče nekog luksuza, možda prevoz, gorivo i te stvari”
U prevodu, konzumenti duhana, duhanskih proizvoda ili kafe neće u tolikoj mjeri mijenjati svoje navike nego će praviti kompenzacije kod potrošnje drugih proizvoda. Inflacijski efekti očekuju se tokom cijele godine, ali sa blagom stagnacijom tokom ljetnog perioda, a bitno je naglasiti da rast cijena u Bosni i Hercegovini ne ovisi od nas, nego od globalne inflacije. Zbog globalnog oporavaka ekonomije građani su ti koji su, nažalost, najviše pogođeni.
