Agencija za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka Bosne i Hercegovine (IDDEEA BiH) institucija je na državnom nivou, osnovana s ciljem da osigura neometano i sigurno izdavanje identifikacionih dokumenata i održavanje registara vitalnih podataka, iz centralnih evidencija, koji su fundamentalni za administrativni i pravni okvir institucija na svim nivoima u Bosni i Hercegovini.
Mnogi građani još uvijek ovu instituciju povezuju s projektom poznatim kao CIPS, koji je bio početna faza modernizacije sistema ličnih dokumenata u BiH.
CIPS (projekat izdavanja ličnih dokumenata) bio je međunarodno podržani projekat koji je započeo ranih 2000-ih, a imao je za cilj stvaranje centralne evidencije državljana BiH, te uvođenje sigurnih i standardizovanih ličnih dokumenata. Nakon uspješno implementirane prve faze kroz CIPS, sistem je prešao u nadležnost novoformirane državne agencije – IDDEEA-e BiH, koja je nastavila razvijati i unapređivati infrastrukturu i procese za izdavanje ličnih dokumenata, usklađene sa međunarodnim standardima, uključujući ICAO i EU regulative.
Šta tačno radi IDDEEA BiH?
IDDEEA BiH nije institucija koja ima direktan kontakt sa građanima u procesu izdavanja ličnih dokumenata. Njena primarna uloga je tehničko-operativna i strateška.. U skladu sa Zakonom o Agenciji za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH, Agencija je zadužena za:
- Centralizovanu evidenciju ličnih dokumenata vozačkih dozvola, jedinstvenih matičnih brojeva državljana BiH i drugih evidencija uz saglasnost izvornih organa,
- Personalizaciju ličnih karata, putnih isprava, vozačkih dozvole, dokumenata za registraciju vozila, tahografskih kartica, pomorskih i brodarskih knjižica, pograničnih propusnica kao i druge dokumente uz saglasnost nadležnih organa,
- Predlaganje, izradu i provođenje strategije i politike razvoja identifikacionih dokumenata u skladu sa međunarodnim standardima,
- Obezbjeđivanje softverskih rješenja,
- Saradnju s domaćim i međunarodnim institucijama u vezi razmjene i zaštite ličnih podataka,
- Upravne postupke u skladu sa važećim zakonskim propisima koji se odnose na njen djelokrug rada
- Izdavanje kvalifikovanog elektronskog potpisa za udaljeno potpisivanje.
A šta rade MUP-ovi?
Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP-ovi) entiteta, kantona i Brčko distrikta nadležna su za prijem i obradu zahtjeva građana za izdavanje ličnih dokumenata, odnosno za cijeli upravni postupak dok je IDDEEA nadležna isključivo za personalizaciju ovih dokumenata. Drugim riječima, građanin podnosi zahtjev za izadavanje nekog dokumenta, potvrde o prebivalištu i boravištu (tzv. CIPS potvrde) na lokaciji za izdavanje ličnih dokumenata tj. u prostorijama nadležnih organa.
Zaposleni na tim šalterima su službenici MUP-a, a ne IDDEEA-e, iako koriste tehničke sisteme i infrastrukturu koje je razvila upravo IDDEEA BiH. To često izaziva konfuziju kod građana, koji misle da su ti službenici dio Agencije, što nije slučaj.
Zašto je to važno znati?
Razlikovanje nadležnosti je važno jer IDDEEA BiH nema mandat da upravlja radom šaltera niti odlučuje o eventualnim greškama u proceduri koje se dese prilikom predaje zahtjeva – za to su isključivo nadležni organi. S druge strane, ukoliko se desi tehnička greška u obradi podataka, u štampi dokumenata ili pitanju zaštite podataka – tada odgovornost preuzima IDDEEA BiH.
Cilj ovakve podjele odgovornosti jeste da se osigura funkcionalan sistem u kojem MUP-ovi pružaju usluge građanima, a IDDEEA pruža tehničku podršku, sigurnost i centralizovani nadzor nad sistemom izdavanja dokumenata.
Elektronska razmjena podataka – modernizacija u službi građana
Zahvaljujući savremenim sistemima koje održava IDDEEA, svi nadležni organi – uključujući i gradske i opštinske administracije – imaju tehničku mogućnost za elektronsku razmjenu podataka, čime se:
· Smanjuje potreba za papirologijom,
· Ubrzava administrativne postupke,
· Povećava efikasnost i transparentnost rada javnih službi.
Kako bi se uspostavila elektronska razmjena podataka, javne institucije koji imaju pravni osnov za pristupanje evidencijama koje IDDEEA održava za potrebe izvornih organa trebaju podnijeti zahtjev Agenciji te će na brz i jednostavan način olakšati poslovanje u okviru svoje institucije.
